Adonis

 Adonis is de schrijversnaam van Ali Ahmad Said Esber, geboren in 1930 in het Syrische dorp Qassabin. In de jaren vijftig zat hij een tijd gevangen wegens zijn lidmaatschap van een seculiere, nationalistische politieke partij. Ook na zijn vrijlating kwam hij geregeld in botsing met de autoriteiten. Hij verhuisde naar Libanon; het land waar volgens de mythe Adonis de God van de schoonheid geboren werd. Sinds 1985 woont hij in Parijs, terugkeren naar de landen waar hij wortelt, is onmogelijk, de vermaarde en omstreden persoonlijkheid die hij is, vormt een te aantrekkelijk doelwit.
 
In een recent interview verklaarde Adonis dat hij het als zijn taak ziet om mensen boos te maken. Louis Paul Boon zei dat je mensen moet schoppen tot ze een geweten krijgen; die uitspraak had van Adonis kunnen zijn. Zijn poëzie is in elk geval bedoeld om wakker te schudden, niet om te consolideren of verdoezelen. Hoewel Adonis’ poëzie steevast een mythische proportie heeft, is ze niet zelden gerelateerd aan reële en ingrijpende gebeurtenissen. Zijn bundel Een tijd tussen as en rozen (1971) komt bijvoorbeeld voort uit zijn ervaringen en emoties rond de Zesdaagse Oorlog uit 1967 waarin Israël veel gebieden veroverde, onder meer in Syrië en Libanon. Het Boek van Belegering (1985) is een reactie op de Israëlische invasie van Libanon in 1982. Op de aanslagen op het New Yorkse World Trade Center op 11 september 2001 reflecteerde Adonis in twee lange gedichten ‘Een Graf voor New York’ en ‘Concert voor 11 / september / 2001 Voor Christus’ In het laatstgenoemde gedicht staan de volgende regels die typerend zijn voor Adonis’ houding ten opzichte van onwetendheid en blind geloven.
 
            Apollo, god, minnaar, geliefde
            kun je nog altijd het verschil zien tussen een gezicht en een paar billen?
            En jij die verbannen en verguisd werd, verheug je en feest.
            Het paradijs is hier, onder je voeten.
 
Maar niet alleen de inhoud van Adonis’ poëzie is opmerkelijk; hij is ook wat de vorm betreft een van de grote vernieuwers van de Arabische poëzie. Zijn gedichten zijn op een bepaalde manier altijd verbonden gebleven aan de traditionele poëzie en klassieke Arabische dichters worden dikwijls ook in zijn gedichten opgevoerd. Niettemin is zijn voortdurend evoluerende oeuvre een essentiële bron van innovatie voor de Arabische poëzie geweest. Zelfs zozeer dat schrijver en vertaler Samuel Hazo ooit stelde: “Er is Arabische poëzie voor Adonis en er is Arabische poëzie na Adonis.”