Artikel
Dolores Dorantes
Wat is het nut van poëzie in een oorlogsgebied?
17 mei 2018
de stilte waar
nog een woord
(het hoorbare)
mijn woord
is afgesneden
In de kakofonische en verstilde geografie van problemen, wreedheid, afwezigheid en onenigheid – in de gegevenheden van een wereld die is opgebouwd rond onrecht – is ieder woord woordeloosheid. Geen woord blijft heel; feiten of gevoelens kunnen niet eenduidig worden uitgedrukt. De middelen waarover we het gemakkelijkst kunnen beschikken, welke dat ook zijn, volstaan niet voor de taken die we moeten verrichten, welke dat ook zijn.
Misschien…
moest ik
vergeten hoe
Het werk van Dorantes nodigt ons uit om te “vergeten hoe” en zo opnieuw te ontdekken hoe, en wat, en met wie. “Meer dan een getuige,” schrijft Christopher Winks in het tijdschrift Jacket, ‘Dorantes is de belichaming en verpersoonlijking van wat ooit werd opgemerkt door de Guyanese dichter Martin Carter: “Iedereen is betrokken, iedereen gaat er kapot aan” […] in haar poëzie stuiten we zowel op affiniteit als op verzet.’
Dorantes woonde en werkte vijfentwintig jaar lang in Ciudad Juárez, Chihuahua, Mexico. Ze schreef talloze artikelen, blogposts en opiniestukken als onderzoeksjournalist en cultuurcriticus voor kranten als El Diario de Juárez, El Norte en Día Siete. Ze had een antiquariaat en een werkplaats buitenshuis; ook doceerde ze autobiografisch schrijven aan groepen gemarginaliseerde vrouwen. Momenteel woont ze in Los Angeles, waar ze workshops schrijven geeft en het leven van bannelingen documenteert op de website Proyecto Sur Los Ángeles. Daarnaast houdt ze haar persoonlijke blog.
De Venezolaanse dichter Guillermo Parra herkent in het werk van Dorantes “vertrouwde zones van onzekerheid, angst, optimistische momenten van liefde die door de stroom dagelijks nieuws, grootmachten, transnationaal kapitaal en menselijke twijfel heen (of erachter?) sijpelen . . . in visionair werk waarvan de afwezige delen de schrijfster tot leven wekken en de lezer obsederen.” Het werk van Dorantes is obsederend – pijn (dolor) en verdriet (dolores) zijn in onze wereld niet te vermijden – en het is ook moedig en verhelderend, omdat we er een opnieuw geijkte visie op en een avontuurlijke, onsentimentele benadering van de taal, het denken en van onze betrekkingen in aantreffen. We vergeten hoe om opnieuw te ontdekken hoe.
“Ik zou (mijn) boeken misschien kunnen definiëren,” schrijft Dolores Dorantes, “als reflecties op de opwinding, de bloedbaden en de vredige stilte in het spoor van de verwoesting . . . Wat zich in dit alles duidelijk manifesteert, voor mij, is een oorlog.”
Wat is het nut van poëzie in een oorlogsgebied?de stilte waar
nog een woord
(het hoorbare)
mijn woord
is afgesneden
In de kakofonische en verstilde geografie van problemen, wreedheid, afwezigheid en onenigheid – in de gegevenheden van een wereld die is opgebouwd rond onrecht – is ieder woord woordeloosheid. Geen woord blijft heel; feiten of gevoelens kunnen niet eenduidig worden uitgedrukt. De middelen waarover we het gemakkelijkst kunnen beschikken, welke dat ook zijn, volstaan niet voor de taken die we moeten verrichten, welke dat ook zijn.
Misschien…
moest ik
vergeten hoe
Het werk van Dorantes nodigt ons uit om te “vergeten hoe” en zo opnieuw te ontdekken hoe, en wat, en met wie. “Meer dan een getuige,” schrijft Christopher Winks in het tijdschrift Jacket, ‘Dorantes is de belichaming en verpersoonlijking van wat ooit werd opgemerkt door de Guyanese dichter Martin Carter: “Iedereen is betrokken, iedereen gaat er kapot aan” […] in haar poëzie stuiten we zowel op affiniteit als op verzet.’
Dorantes woonde en werkte vijfentwintig jaar lang in Ciudad Juárez, Chihuahua, Mexico. Ze schreef talloze artikelen, blogposts en opiniestukken als onderzoeksjournalist en cultuurcriticus voor kranten als El Diario de Juárez, El Norte en Día Siete. Ze had een antiquariaat en een werkplaats buitenshuis; ook doceerde ze autobiografisch schrijven aan groepen gemarginaliseerde vrouwen. Momenteel woont ze in Los Angeles, waar ze workshops schrijven geeft en het leven van bannelingen documenteert op de website Proyecto Sur Los Ángeles. Daarnaast houdt ze haar persoonlijke blog.
De Venezolaanse dichter Guillermo Parra herkent in het werk van Dorantes “vertrouwde zones van onzekerheid, angst, optimistische momenten van liefde die door de stroom dagelijks nieuws, grootmachten, transnationaal kapitaal en menselijke twijfel heen (of erachter?) sijpelen . . . in visionair werk waarvan de afwezige delen de schrijfster tot leven wekken en de lezer obsederen.” Het werk van Dorantes is obsederend – pijn (dolor) en verdriet (dolores) zijn in onze wereld niet te vermijden – en het is ook moedig en verhelderend, omdat we er een opnieuw geijkte visie op en een avontuurlijke, onsentimentele benadering van de taal, het denken en van onze betrekkingen in aantreffen. We vergeten hoe om opnieuw te ontdekken hoe.
© Jen Hofer
Vertaler: Jabik Veenbaas
Sponsors
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère