Poetry International Poetry International
Artikel
Leger van Mieke van Zonneveld

Leger, Mieke van Zonneveld

6 november 2017
In 'Leger', haar poëziedebuut, neemt Mieke van Zonneveld (1989) verschillende aspecten van de kwetsbaarheid van het bestaan onder de loep. In tamelijk onverbiddelijke gedichten beschrijft ze de fysieke kwetsbaarheid die zich met een ernstige ziekte openbaart, in dit geval acute promyelocytenleukemie, de ziekte waar zijzelf door getroffen werd. En met die fysieke kwetsbaarheid openbaart zich ook een mentale of geestelijke kwetsbaarheid die zich van verlangen, stille liefde, twijfel en onbeantwoorde vragen bedient. Van Zonneveld laveert tussen verschillende poëtica’s. In de gedichten waarin die ziekte een prominente rol speelt is haar toon feitelijk, in andere gedichten kiest ze voor een meer bedachtzame, enigszins mystieke en vanwege de Christelijke connotaties ook klassieke formulering. God is trouwens in de meeste gedichten onafwendbaar aanwezig is en voor de ik daarbij zowel houvast, een weg naar de liefde (echo’s van het Hooglied) als een aanwezigheid die de twijfel voedt: twijfel aan de betekenis van het eigen leven, de verhouding tot het lot of de beschikking die zich bij de ik aandient.

Desertie

Er is geen leger of hij deserteert. Hij tekent de contouren
van een onneembare stad en oordeelt: dat was dat.

Er is een route door het duin die hij verzuimt te fietsen,
bevangen door geklapte jaloezie. Hem wacht

een stille hartstocht op die langs de halmen wuift.
Een afgelegen meisje spreidt een kleed en rekt zich uit.

Ze weet zich opgelicht door een gerichte blik omlaag
en spelt absentheïsme met een h.

Geen opstand zo gelaten en geen aftocht zo bedeesd.

Ze is leger nu, maar leeft.

Uit het juryverslag bij nominatie: Van Zonneveld raakt met gevoelige handen kwetsbare snaren van de dilemma’s van onze beschaving aan. Met even gevoelige en kritische ogen kijkt ze haar eigen leven en passies in de ogen. De gedichten in haar debuutbundel Leger balanceren zonder ophouden op de rand van het intiem meditatieve en sterk ‘performende’ (soms tot het rap-achtige toe). Deze twee tendensen groeien uit tot elkaar versterkende krachten. Het resultaat is uniek. De zorgvuldig in acht genomen verhouding tussen ironie, tragiek, innigheid en (zelf)spot eveneens. Van Zonneveld speelt meesterlijk met de vorm, met de vooral in een (eventueel denkbeeldige) uitvoering waar te nemen rijmen, binnenrijmen, ritmes. Zij is uiterst sensueel in haar gedisciplineerd-zijn, in het uitstellen van verwachte aanrakingen terwijl ze met lichte tred over duizelingwekkende ravijnen loopt. De ritmes en gedachtenbogen stokken meesterlijk – en dat zijn de beste momenten van de bundel – als ze zichzelf toestaat om neer te storten en de diepste bodem te raken.


VSB Poëzieprijs op tournee

Tussen 7 en 20 januari is Mieke van Zonneveld te zien in
ROTTERDAM zon 7 januari 
UTRECHT don 11 januari > UITVERKOCHT
AMSTERDAM zat 13 januari 
HEERLEN zon 14 januari
GRONINGEN zat 20 januari
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère