Poetry International Poetry International
Artikel
Vonkt van Marije Langelaar

Vonkt, Marije Langelaar

Tineke de Lange
6 november 2017
De drie delen waar de bundel 'Vonkt' van Marije Langelaar uit bestaan bezitten samen een sterke, maar ook grillige, narratieve lijn. In het eerste deel ‘Een afgrond omsingelen’ lijkt een dieptepunt te worden bereikt. Het opent met het gedicht ‘Zand’ en de veelzeggende regels ‘Ik werd wakker dat jaar aan het strand / mijn vogellichaam / sterk vermagerd.’ In een ander gedicht uit die afdeling kan de dichter zichzelf er niet toe zetten van de bank af te komen. En dan is er nog de ‘kwade echtgenoot’. Het laatste gedicht uit dit deel, ‘Put’, vormt zowel het diepste punt, als het moment van omslag: ‘Daarna bereikte ik de donkere vochtige bodem. / De kou van de aarde trok mijn voeten en benen in / maar gek genoeg gaf het ruimte en adem.’ In de twee delen die volgen gaat het opwaarts. Er is nieuw leven, er wordt gefeest, er zijn fakkels, vlammen en vonken. De verrassende, soms absurde, beelden en de altijd eigenzinnige, maar afgewogen taal trekken je de bundel in. Je stapt een wereld binnen die herkenbaar is in al haar ongemakkelijkheid, vreugde en slordigheid, maar die ook ontregelt en zich continu op sublieme wijze aan de wetten van de logica onttrekt.
Vonk

En ze vroegen me terug voor dat radioprogramma
ik weet nog steeds niet waarom
want ik had vooral gezwegen
maar de presentator benadrukte dat men daar
nood aan heeft vandaag de dag.
Dus zat ik daar weer achter een microfoon
en zweeg
en ontkrachtte vervolgens alle fenomenen, ideeën,
gestalten, dingen en wezens. En mijzelf natuurlijk
en de presentator die zenuwachtig aan zijn snor ging
wrijven. Dat ging me goed af. Ik had mijn talent ontdekt.
En vanuit het niets vertelde ik over het vonkje, klein
en zoemend waardoor ik voorzichtig weer in de
wereld, getallen, fenomenen, planeten, materialen
en mensen ging geloven. Er zit een vonk in u.
Jazeker vonk in u. Want die vonk is in mij, ik weet
verder niets mijn denkkracht is nihil, geen zicht,
geen gehoor, ik zwem in het niets maar ik weet
er is een vonk in deze tafel, deze lamp en in u beste
luisteraar.
Ik was dusdanig op dreef dat mijn woorden vlam vatten.
Er zit een vonk in u beste presentator! Ik
smeet het over de tafel.
Hij werd zo bleek en ongemakkelijk dat ik mijn
woordvoering staakte.
Vlammend en trillend begaf ik mij naar huis, ging
vlammend en trillend in mijn bed liggen. Viel in een
vlammende en trillende slaap werd vlammend en
trillend weer wakker.
En schreef meteen bij het ontwaken een brief naar
de krant waarin ik mijn droom uitlegde. Alles moet
vlam vatten lieve mensen. En
van geestdrift ging ik naar buiten op straat de
mensen de hand schudden
want stilzitten op een bankje in het park kon
ik niet meer aan.
Ik wilde alle mensen aanraken en bevestigen er is
een vonk in u schreeuwen. En zo slijt ik mijn dagen
tegenwoordig ja nogal een contrast met hoe ik ooit
doof blind stom en leeg begon.
Nu bedenk ik hinkel- en andere kinderspelletjes en
bij elke sprong op de stoep roep ik hard en
eenvoudig Vonk! Vonk! Nu!
Uit het juryverslag bij de nominatie: In Vonkt schrijft Marije Langelaar onverschrokken over lichamelijkheid, liefde, vrouwelijkheid, moederschap, scheiden en sleur. De dichteres roept de ongrijpbare, bevreemdende sfeer van de droom op met de precisie van een slagershand. Het resultaat is een bundel die het leven toont in zijn ‘messige scherpte’. Vonkt briest, vlamt, stampt én zalft. Woorden zijn manieren om te worden, om te transformeren en uiteindelijk zichzelf te bevrijden. In deze bundel veranderen mensen in stoelen en herten, kunnen ze katten en zwaluwen berijden of gaan werken aan het Ministerie van Zwaarte en Schittering. Met Vonkt schreef Marije Langelaar een ontroerende bundel, sprookjesachtig maar niet naïef, wild en tegelijk secuur, vol beelden die blijven hangen, lang nadat de lezer uit zijn leesroes is ontwaakt.


VSB Poëzieprijs op tournee

Tussen 7 en 20 januari is Marije Langelaar te zien in
ROTTERDAM zon 7 januari 
UTRECHT don 11 januari > UITVERKOCHT
AMSTERDAM zat 13 januari 
HEERLEN zon 14 januari
GENT woe 17 januari  
ANTWERPEN don 18 januari 
Sponsors
Gemeente Rotterdam
Nederlands Letterenfonds
Stichting Van Beuningen Peterich-fonds
Prins Bernhard cultuurfonds
Lira fonds
Partners
LantarenVenster – Verhalenhuis Belvédère