Dichter

Jaan Kaplinski

(Estland, 1949)

Biografie

Jaan Kaplinski werd in 1941 in de Estische universiteitsstad Tartu geboren, zijn moeder was danseres en later vertaalster, zijn vader lector Pools aan de universiteit. Na zijn studie Frans en taalkunde werkte Kaplinski aan de universiteit in Tartu, in de botanische tuin in Tallinn en als freelance schrijver. In de jaren 1992-1995 was hij lid van het Estische parlement, in 1997 gasthoogleraar in Tampere in Finland en Writer in residence in Wales. Sindsdien woont hij als freelancer op een boerderij in Zuid-Estland.

Kaplinski debuteerde in 1965 en heeft inmiddels zo'n 40 boeken op zijn naam staan. Hij schrijft poëzie en essays, maar ook proza, toneelstukken en kinderliteratuur. Zijn gedichten hebben zelden een strenge vorm en leggen de nadruk op filosofische en contemplatieve elementen. Vaak lijkt het zelfs om stukken proza te gaan die willekeurig zijn afgebroken om de lezer aan het denken te zetten. Want dat beoogt de erudiete dichter, die zich veel met Oost-Aziatische poëzie bezig heeft gehouden (en zichzelf in één bundel ook een Chinees pseudoniem heeft gegeven) vrijwel altijd: de bevrijding van oude denkpatronen, het overschrijden van grenzen, meer nog: het opheffen van grenzen. Hij streeft naar een universele harmonie, want ook de grens tussen mens en natuur is immers kunstmatig. Deze universele harmonie vindt Kaplinski in geen enkele religie, omdat ook hier grenzen in de weg staan, zoals de grens tussen god en mens. Als Kaplinski überhaupt iets voor religie voelt, moet het er eentje zonder god zijn.
Kaplinski schrijft ook gedichten in het Engels, Fins en Russisch. Zijn werk is relatief vaak vertaald, alleen al in het Engels bestaan er zes bundels, er is ook één in het Nederlands (De bronmeester van Veskimõisa. Keuze en vertaling uit het Ests van Külli Prosa. Leiden: Uitgeverij Plantage 1993).

Jaan Kaplinski t was te gast op het Poetry International Festival Rotterdam 2006. Deze tekst is geschreven voor die gelegenheid.