Michèle Métail

Een bekend voorbeeld daarvan is Georges Pérecs roman La disparition  waarin de letter ‘e’ geen enkele keer voorkomt. Gebaseerd op haar lange, wandelingen door Berlijn waar ze een tijd woonde, maakte Métail onder meer een reeks gedichten die telkens uit tien regels van vijftien letters bestaan. Een door Kiki Coumans vertaalde selectie uit die gedichten werd recent in het Tijdschrift Terras gepubliceerd.
 
winterontbladerd
verheft hij zich daar
tussen drie hoeken
schaduw op muren
waar middenhouts
trapsgewijze takken
als aan de toppen
een knop gespleten
dag, volgende dag
ontluikt het ontluiken
 
12 april 2000: kastanjeboom op de binnenplaats
 
De omvang van 10 x 15 ontleende Métail aan het standaardformaat foto. Opvallend is hoe die rigide vorm spannende poëzie oplevert die inderdaad aan een kiekje doet denken en het gedicht ook een beeldende kwaliteit geeft. Het gedicht is tegelijk beknopt, zelfs streng en toch levendig. Het heeft het particuliere van een dagboekaantekening en appelleert tevens aan het universele. Vertaalster Kiki Coumans maakt terecht de vergelijking met de traditionele Haiku en Chinese landschapspoëzie.

Métail mag dan haar werk inkaderen aan de hand van vooraf zelf gekozen spelregels, het is aan de andere kant juist vrij van de traditionele restricties. Poëzie overstijgt bij Métail de grenzen van papier en taal. Haar werk heeft veel raakvlakken met zowel beeldende kunst als muziek. Métail is befaamd om haar optredens die soms uren kunnen duren. Tijdens zo’n performance wikkelt ze bijvoorbeeld een rol papier af als was het een boekrol en leest het gedicht met veel uiteenlopende stemmen; fluisterzacht, lallend, of hard en ernstig. Een klankdichter is Michèle Métail echter ook niet. Haar werk overschrijdt opzettelijk alle grenzen. Samen met Bernard Heidsieck richtte zij Dixit op, een beweging die in plaats van de verschillen tussen kunstzinnige disciplines te benadrukken, probeert een fusie daartussen tot stand te brengen.

De poëzie van Métail is een ode aan de schijnbaar onbegrensde mogelijkheden die taal, beeld en muziek kunnen bieden. Het is ook een meesterproef in beheersing door de taal tot het uiterste af te bakenen en toch levend te houden.