Mooi zijn alleen de wolken – Gedichten uit Kamp Ravensbrück

In het jaar waarin tachtig jaar bevrijding wordt herdacht, wijdt  Poetry International Festival een speciaal programma aan de gedichten van vrouwelijke Poolse gevangenen uit concentratiekamp Ravensbrück, geschreven tijdens de oorlog. In de onmenselijke situatie waarin de gevangenen zich bevonden, brachten de gedichten een vleugje menselijkheid. 

De Poolse Verzetsstrijder Irena Pannenkowa, die in 1942 in het kamp terechtkwam, overleefde haar gevangenschap en bundelde na de oorlog veel van de gedichten in een bloemlezing. Dit programma brengt een selectie uit die bloemlezing ten gehore, zowel in het Pools voorgedragen door Anna Nowak, als in de Nederlandse vertaling van dichter en vertaler Jo Govaerts (NLD). Govaerts zal ook vertellen over haar ervaringen met het vertalen van deze vaak aangrijpende gedichten.  

Pianiste Anna Ciborowska (POL-BEL) speelt enkele stukken die geïnspireerd zijn op de gedichten, terwijl poëziecriticus Janita Monna (NLD) de middag opent met een lezing over de achtergrond van deze bijzondere getuigenissen in de vorm van poëzie. 

Janita Monna 

Janita Monna (1971) is journalist, recensent en docent en schrijft over poëzie voor dagblad Trouw. Ze studeerde Nederlandse taal- en letterkunde in Amsterdam en woonde geruime tijd op Bonaire, waar ze als correspondent werkte voor onder meer Caribisch Netwerk. Monna was jarenlang als freelance redacteur en programmamaker verbonden aan Poetry International Festival, waar ze mede het initiatief nam voor de jaarlijkse Gedichtendag. Daarnaast was ze redacteur van literaire tijdschriften als Awater en Maatstaf en stelde samen met Menno Hartman de Van Oorschot Poëziekalender 2016 samen. 

Jo Govaerts

Jo Govaerts (Leuven, 1972) is dichter, vertaler en slavist. Ze debuteerde op jonge leeftijd met de bundel Hanne Ton (1987), die genomineerd werd voor de Cees Buddingh’-prijs. Haar poëzie kenmerkt zich door een heldere stijl en introspectieve toon. In 2021 verscheen Ik dans me weer bijeen, een verzameling van haar eerdere werk aangevuld met nieuwe gedichten. 

Govaerts studeerde Slavistiek aan de KU Leuven en verbleef tijdens haar studie in Krakau en Warschau. Ze vertaalde onder andere werk van Poolse dichters als Wisława Szymborska en Anna Świrszczyńska. Samen met Karol Lesman verzorgde ze de Nederlandse vertaling van Świrszczyńska's poëzie, waarin thema's als vrouwelijkheid en oorlog centraal staan. Haar vertalingen worden geprezen om hun gevoeligheid en precisie. 

Naast haar literaire werk schreef Govaerts reisreportages en een culturele gids over Krakau, waarvoor ze een onderscheiding van de Poolse regering ontving. Ze woont en werkt in Brussel, waar ze actief is in de literaire en culturele sector.

Anna Ciborowska

Anna Ciborowska is een Pools-Belgische pianiste die bekendstaat om haar passie voor het herontdekken van vergeten repertoire, met een bijzondere focus op vrouwelijke componisten. Ze studeerde aan de Muziekacademie in Warschau en vervolgde haar opleiding aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Haar opname Piano Works met muziek van Maria Szymanowska was de eerste cd volledig gewijd aan deze 19e-eeuwse componiste.

Ciborowska werkte samen met componist Gaston Compère, die meerdere werken aan haar opdroeg, waaronder de suite Polders. Als soliste trad ze op met orkesten als het Amadeus Polish Radio Chamber Orchestra en het Ricercare Kamerorkest. Daarnaast vormt ze een duo met saxofonist Cezariusz Gadzina, waarmee ze internationaal optreedt. Ze woont in Brussel en is actief in projecten die vrouwelijke componisten promoten.