Pablo Neruda

Die begon toen Neruda als diplomaat in het Spanje van vlak voor en tijdens de burgeroorlog gestationeerd was en bleef eigenlijk tot aan zijn dood kenmerkend voor zijn publieke optredens en voor veel van zijn poëzie. Maar in zijn engagement en vaak voortbordurend op de vrijmoedige, complexe en ook zinnelijke poëzie waarvan de bundel Residencia en la tierra uit 1931 bij uitstek getuigde, werd Neruda ook de dichter die op gezette tijden bijzondere gedichten en bundels voortbracht.

Residencia en la tierra was zo’n tweede mijlpaal in Neruda's oeuvre. De eerste was de bundel Vente poemas de amor y una canción desesperada, uit 1924. De bundel was onmiddellijk een geweldig succes en bleef dat tot op heden. De bundel verkocht in Spaanstalige edities al zo’n miljoen exemplaren. Het is uit deze bundel dat voor de poëzie in de film Il Postino is geput.

De derde mijlpaal is het enorme episch-lyrische Canto General. Hij begon hieraan in de jaren (1939-1940) dat hij als sleutelfiguur binnen de Latijns-Amerikaanse tak van een internationale hulporganisatie meer dan tweeduizend Spanjaarden hielp de Spaanse burgeroorlog te ontvluchten. Na een bezoek aan Macchu Picchu in 1943, besluit hij dat de Canto General de Chile waaraan hij toen werkte, moest worden uitgebreid tot een epos dat de geschiedenis en de natuur van heel Latijns Amerika zou trachten te omspannen. Macchu Picchu werd in Canto II bezongen, misschien wel de mooiste, maar in ieder geval zijn meest complexe en lyrische canto.

Na de Canto General zoekt Neruda naar een soberder vorm, wat niet zelden moeilijker te bereiken is dan ingenieuze taalvondsten. Tussen de in een eenvoudige taal gevatte direct en onomwonden geëngageerde bundels die meer pamflettisme dan poëzie zijn, ontstaan ook bijzondere bundels zoals in 1964 Memorial de Isla Negra, ruim honderd autobiografische gedichten, geschreven in Isla Negra, de plaats aan de kust waar hij zijn thuis vond, en het postuum verschenen Libro de las preguntas. Aan die laatste bundel werkte hij vanaf 1971. In datzelfde jaar werd hem de Nobelprijs voor de Literatuur verleend.

Kort voor dat moment verergeren de symptomen van de kwaal waaraan hij leed. Terug in Chili trekt hij zich terug in Isla Negra. Hij overlijdt 23 september 1973, twaalf dagen na de gewelddadige dood van zijn vriend Salvador Allende, de gekozen democratische president van Chili die bij een bloedige anticommunistische, militaire coup op 11 september 1973 om het leven kwam. De nationale begrafenis van de dichter, een openbare manifestatie die verboden was door de nieuwe militaire machthebber, Generaal Pinochet, groeide door de plotselinge verschijning van duizenden mensen in de Chileense straten uit tot de eerste publieke protestmanifestatie tegen de nieuwe militaire dictatuur. Bibliografie (een selectie)
 
Crepusculario, Claridad, Santiago, 1923
Veinte poemas de amor y una canción desesperada, Nascimento, Santiago, 1924
El habitante y su esperanza, Nascimento, Santiago, 1926
Residencia en la tierra: 1925-1931, Nascimento, Santiago, 1933
España en el corazón, Ercilla, Santiago, 1937
Alturas de Macchu Picchu, Librería Neira, Santiago, 1947
Canto general, Talleres Gráficos de la Nación, Mexico City, 1950
Los versos del capitán, L'Arte Tipografica, Naples, 1952
Odas elementales, Losada, Buenos Aires, 1954
Cien sonetos de amor, Editorial Universitaria, Santiago, 1959
Las piedras de Chile, Losada, Buenos Aires, 1961
Memorial de Isla Negra (5 vol.), Losada, Buenos Aires, 1964
Las piedras del cie, Losada, Buenos Aires, 1970
La rosa separada, Losada, Buenos Aires, 1973
El mar y las campanas, Losada, Buenos Aires, 1973
Libro de las preguntas, Losada, Buenos Aires, 1974